ΠΜΣ Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία και Ιστορία της Τέχνης

Χειμερινό εξάμηνο

Θέμα: Το «πουλί» της χούντας και ο Μάης του ’68: μια πολιτισμική ιστορία της δικτατορίας και του αντιδικτατορικού αγώνα 1967-1974

Περίληψη: Το σεμινάριο εξετάζει την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας και του αντιδικτατορικού αγώνα (1967-1974) μέσα από το πρίσμα της πολιτικής και της πολιτισμικής ιστορίας. Εξετάζοντας τα σημαντικότερα γεγονότα της περιόδου και εντάσσοντας το συγκεκριμένο διάστημα στο συνεχές του ελληνικού 20ού αιώνα, το σεμινάριο θα επικεντρωθεί στην εξέταση του πολιτισμού ως εργαλείου ελέγχου και ως πεδίου αντίστασης, διερευνώντας ταυτόχρονα τις συνέχειες και τις ρήξεις με το παρελθόν, αλλά και τα νέα στοιχεία που γεννήθηκαν εντός της. Από τη μια πλευρά θα επικεντρωθούμε στο δικτατορικό καθεστώς, το οποίο στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής του προχώρησε σε μέτρα που αποσκοπούσαν αφενός στον έλεγχο, τη λογοκρισία και τη χειραγώγηση και αφετέρου στην οικονομική ανάπτυξη. Παράλληλα θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην καλλιέργεια μιας μαζικής κουλτούρας, με πρωταγωνιστικό τον ρόλο των ΜΜΕ και ιδιαίτερα της πρωτοεμφανιζόμενης τηλεόρασης. Από την άλλη πλευρά, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις νέες πολιτισμικές πρακτικές που αναδύονται στον αντιδικτατορικό χώρο, σε έναν συνεχή διάλογο με το διεθνές πλαίσιο, διαμορφώνοντας νέες μορφές συλλογικότητας, μνήμης και πολιτικής συνείδησης, οι οποίες επηρέασαν καθοριστικά τη μεταπολιτευτική πολιτισμική σκηνή. Στόχος είναι να αναδειχθεί η περίοδος όχι μόνον ως ένα διάστημα καταπίεσης και λογοκρισίας, αλλά και έντονου πειραματισμού συνδεδεμένου με νέες μορφές υποκειμενικότητας και επίσης να αποτυπωθούν μείζονα ζητήματα όπως η διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας και η σχέση με το παρελθόν, ο εκσυγχρονισμός και ο εξευρωπαϊσμός της χώρας, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο λόγου και αντίλογου. Το σεμινάριο θα αξιοποιήσει μια σειρά από αρχειακές πηγές αλλά και λογοτεχνικά, κινηματογραφικά, θεατρικά και εικαστικά έργα διερευνώντας τις θεματικές που θα απασχολήσουν όσους και όσες συμμετάσχουν.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Burke, Peter, Τι είναι πολιτισμική ιστορία;, εισαγωγή-μετάφ. Σπύρος Σηφακάκης, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2009.

Dyck, Karen Van, Η Κασσάνδρα και οι λογοκριτές στην ελληνική ποίηση, 1967-1990, μετάφ.Παλμύρα Ισμυρίδου, Αθήνα, Άγρα, 2002.

Papanikolaou, Dimitris, Singing Poets: Literature and Popular Music in France and Greece, Οξφόρδη, Legenda, 2007.

Scott James C., Domination and the Arts of Resistance: Hidden Transcripts, New Haven, Yale University Press, 2008.

Αλέξανδρος, Αργυρίου, Ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή τηςόταν η δημοκρατία δοκιμάζεται, υπονομεύεται και καταλύεται (1964-1974 και μέχρι τις μέρες μας), τ. Ζ΄ και Η΄, Αθήνα, Καστανιώτης, 2007.

Αξελός, Λουκάς, Εκδοτική δραστηριότητα και κίνηση των ιδεών στην Ελλάδα: μια κριτική προσέγγιση της εκδοτικής δραστηριότητας στα χρόνια 1960-1981, Αθήνα, Στοχαστής, 2008.

Γιαννόπουλος Γιώργος Ν., Richard Clogg (επιμ.), Η Ελλάδα κάτω από στρατιωτικό ζυγό, Αθήνα, Παπαζήσης, 1976.

Γρηγοριάδης, Σόλων, Ιστορία της Συγχρόνου Ελλάδος 1941-1974- Η Δικτατορία: Επιβολή-Ακμή, τ.5, Αθήνα, Καπόπουλος, 1975.

Καραμανωλάκης, Βαγγέλης, «Κάλβος 1968-1974: ένας εκδοτικός οίκος στα χρόνια της δικτατορίας», Αρχειοτάξιο, 14 (Οκτώβριος 2012), σ. 104-121.

Κατσάπης, Κώστας, Το «πρόβλημα νεολαία». Μοντέρνοι νέοι, παράδοση και αμφισβήτηση στη μεταπολεμική Ελλάδα 1964-1974, Απρόβλεπτες Εκδόσεις, Αθήνα 2013.

Κορνέτης, Κωστής, Τα παιδιά της δικτατορίας. Φοιτητική αντίσταση, πολιτισμικές πολιτικές και η μακρά δεκαετία του εξήντα στην Ελλάδα, μετάφ. Πελαγία Μαρκέτου, Αθήνα, Πόλις, 2015.

Κούκη, Ελένη-Αργυρώ, «Πολιτικές για τον έλεγχο του εθνικού παρελθόντος από το καθεστώς της 21ης Απριλίου. Ιστορικές επέτειοι και Μνημεία της Επταετίας», αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Ε.Κ.Π.Α., 2016.

Μελετόπουλος Μελέτης, Η δικτατορία των συνταγματαρχών, Αθήνα, Παπαζήσης, 1996.

Ο Πολίτης τχ. 99, Απρίλιος 2002 [«Διότι δεν συνεμορφώθην...»: Ο πολιτισμός στα χρόνια της δικτατορίας].

Παπανικολάου, Δημήτρης, «Κάνοντας κάτι παράδοξες κινήσεις. Ο πολιτισμός στα χρόνια της Δικτατορίας», Β. Καραμανωλάκης (επιμ.), Η στρατιωτική δικτατορία 1967-1974, Αθήνα, Τα Νέα/Ιστορία, 2010, σ. 175-196.

Χειμερινό εξάμηνο 

Θέμα: Ελληνική εξωτερική πολιτική, 1914-1991: κρίσεις και διλήμματα

Περίληψη: Το μάθημα αναδεικνύει τα διλήμματα εξωτερικής πολιτικής που αντιμετώπισαν οι ελληνικές κυβερνήσεις από την έναρξη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου έως το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Στις θεματικές του σεμιναρίου περιλαμβάνονται ο Εθνικός Διχασμός και η είσοδος της Ελλάδας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η απόφαση για τη μικρασιατική εκστρατεία, η συμμετοχή στο Βαλκανικό Σύμφωνο, ο διπλωματικός προσανατολισμός της Ελλάδας κατά τις παραμονές του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου, το Κυπριακό ζήτημα, η ένταξη στο αμυντικό σύστημα της Δύσης κατά την πρώιμη ψυχροπολεμική εποχή, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, η διαχείριση των ελληνοτουρκικών κρίσεων και το Μακεδονικό ζήτημα. Στο πλαίσιο του μαθήματος, οι φοιτητές/φοιτήτριες θα πρέπει να παρουσιάσουν τις σχετικές συζητήσεις στην ιστοριογραφία –ελληνική και διεθνή– και να διενεργήσουν έρευνα σε πρωτογενές αρχειακό υλικό (κρατικά αρχεία, προσωπικά αρχεία, Τύπος κ.τ.λ.).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Chourchoulis D., The Southern Flank of NATO, 1951-1959. Military Strategy or Political Stabilisation, Lanham, MD 2014.

Hatzivassiliou E., Greece and the Cold War. Frontline State, 1952-1967, London and New York 2006.

Karamouzi E., Greece, the EEC and the Cold War, 1974-1979, London 2014.

Klapsis A., C. Arvanitopoulos, E. Hatzivassiliou, E. Pedaliu (eds), The Greek Junta and the International System: A Case Study of Southern European Dictatorships, 1967-74, Abingdon: Routledge, 2020.

Koliopoulos J., Greece and the British Connection, 1935-1941, New York 1977.

Κούμας Μ., Η ελληνική εξωτερική πολιτική και το ζήτημα της ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, 1933-1936, Αθήνα 2010.

Κουρκουβέλας Λ., Η Ελλάδα και το ζήτημα των πυρηνικών όπλων, 1957-1963, Αθήνα 2011.

Λεονταρίτης Γ., Η Ελλάδα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, 1917-1918, Αθήνα 2000

Μαυρογορδάτος Γ., 1915. Ο Εθνικός Διχασμός, Αθήνα 2015.

Μπότσιου Κ., Γ. Σακκάς (επιμ.), Η Ελλάδα, η Δύση και η Μεσόγειος, 1945-62. Νέες ερευνητικές προσεγγίσεις, Θεσσαλονίκη 2015.

Πλουμίδης Σ., Τα μυστήρια της Αιγηΐδος. Το μικρασιατικό ζήτημα στην ελληνική πολιτική (1891-1922), Αθήνα 2016.

Ριζάς Σ., Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας. Ο Βενιζέλος, ο αντιβενιζελισμός και η Μικρά Ασία, Αθήνα 2015.

Σβολόπουλος Κ., Ελληνική εξωτερική πολιτική, 2 τόμοι, Αθήνα 2002.

Στεφανίδης Γ., Από τον Εμφύλιο στον Ψυχρό Πόλεμο. Η Ελλάδα και ο συμμαχικός παράγοντας, 1949-1952, Αθήνα 1999.

Συρίγος Α., Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Αθήνα 2015.

Χειμερινό εξάμηνο

Θέμα: H «Βενετοκρατία» και οι «Ιστορίες της»

Περίληψη: Το σεμινάριο θα εστιάσει αφενός στα ερευνητικά πεδία που έχουν αναπτυχθεί για την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας στον ελληνικό χώρο και αφετέρου στην βιβλιογραφική έρευνα γύρω από αυτά. Η ιστορία των θεσμών, η κοινωνική ιστορία, η ιστορία της δικαιοσύνης, της οικογένειας, των έμφυλων σχέσεων, της σεξουαλικότητας είναι ορισμένες από τις θεματικές που έχουν διερευνηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Υπό αυτούς τους όρους, η σύνθεση των εργασιών που αφορούν την υπό εξέταση περίοδο, απαιτεί την εξοικείωση με τη βιβλιογραφία που μελετά αντίστοιχες θεματικές της βενετικής και γενικότερα της πρώιμης νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας όπως επίσης της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της ιστορίας του δικαίου, της ιστορίας της ιατρικής κ.ά. στο πλαίσιο της διεπιστημονικής προσέγγισης του αντικειμένου.

Ενδεικτική βιβλιογραφία 

Dialetti, Androniki, «Patriarchy as a Category of Historical Analysis and the Dynamics of Power: The Example of Early Modern Italy», Gender and History, 30/2 (2018), 1-12.

Dursteler, Eric. R. (επιμ.), A Companion to Venetian History, 1400–1797, Λέιντεν καιΛονδίνο 2013.

Ferraro, Joanne M., Marriage Wars in Late Renaissance Venice, Οξφόρδη 2001.

Ginzburg, Carlo, To τυρί και τα σκουλήκια. Ο κόσμος ενός μυλωνά του 16ου αιώνα, μετάφ. Β. Κουρεμένος, επιμ. Δήμητρα Τουλάτου, Αθήνα 2008.

Hacke, Daniela, Women, Sex and Marriage in Early Modern Venice, Άσγκεϊτ 2004.

Henderson, John, The Renaissance Hospital. Healing the Body and Healing the Soul, Νιου Χέιβεν και Λονδίνο 2006.

Hufton, Olwen, Ιστορία των γυναικών στην Ευρώπη, (1500-1800), μετάφ. Ειρήνη Χρυσοχόου, επιμ. Δήμητρα Λαμπροπούλου, Αθήνα 2003.

McKee, Sally, Uncommon Dominion. Venetian Crete and the Myth of Ethnic Purity, Φιλαδέλφεια 2000.

Muir, Edward, Guido Ruggiero, Microhistory and the Lost Peoples of Europe, Βαλτιμόρη και Λονδίνο 1991.

Povolo, Claudio, L' intrigo dell'onore. Poteri e istituzioni nella Repubblica di Venezia tra Cinque e Seicento, Βερόνα 1997.

Ruff, Julis R., Violence in Early Modern Europe, 1500-1800, Κέιμπριτζ 2004.

Ruggiero, Guido, Binding Passions. Tales of Magic, Marriage and Power at the End of the Renaissance, Νέα Υόρκη και Οξφόρδη 1993.

Zemon Davis, Natalie, Fiction in the Archives. Pardon Tales and their Tellers in Sixteenth Century France, Stanford University Press 1990.

Χειμερινό εξάμηνο 

Θέμα: H οικονομία της βίας και o κόσμος των όπλων στον ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι.)

Περίληψη: Στο σεμινάριο θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε την ιστορία του υπό οθωμανική κυριαρχία ελληνικού κόσμου υπό το πρίσμα του υπάρχοντος καθεστώτος βίας και των μεταβολών που γνώρισε κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης. Θα εξετάσουμε τη βία ως μέσο επιβολής, υποταγής και κατάκτησης, αλλά και ως λογική διακυβέρνησης και συγκρότησης οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων, καθώς και ως πολιτισμική πρακτική. Στο πλαίσιο αυτό θα ασχοληθούμε ιδιαίτερα με τον «κόσμο των όπλων» και θα ξανασυζητήσουμε από τη σκοπιά νεότερων συμβολών το ζήτημα του κλεφταρματολισμού και των άτακτων στρατιωτών κατά την επανάσταση.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Βακαλόπουλος Aπ., Τα ελληνικά στρατεύματα του 1821. Οργάνωση, ηγεσία, τακτική, ήθη, ψυχολογία, Θεσσαλονίκη 1991.

Barkey Κ., Bandits and Bureaucrats. The Ottoman Route to State Centralization, Nέα Υόρκη 1994.

Broers M., Napoleon’s Other War: Bandits, Rebels and their Pursuers in the Age of Revolutions, Οξφόρδη 2010.

Δαμιανάκος Σ., Ήθος και πολιτισμός των επικίνδυνων τάξεων στην Ελλάδα, Αθήνα 2005.

Esmer T. U., «Economies of Violence, Banditry and Governance in the Ottoman Empire Around 1800», Past and Present 224 (2014), 164-199.

Gallant Th., «Revolutions and Regimes of Violence», Historein 15/2 (2015), 30-40.

Θεοτοκάς Κ. Ν., Ν. Γ. Κοταρίδης, Η οικονομία της βίας. Παραδοσιακές και νεωτερικές εξουσίες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, Αθήνα 2006.

Θεοτοκάς Ν., Δ. Τζάκης, «Εισαγωγή: Ο Χρήστος Βυζάντιος και το ζήτημα του εθνικού στρατού», στο: Χρήστος Βυζάντιος, Ιστορία του τακτικού στρατού, 1821-1833, επιστ. επιμέλεια-σχόλια, Ν. Θεοτοκάς, Δ. Τζάκης, Αθήνα 2020.

Scheipers S., Unlawful Combatants: A Genealogy of the Irregular Fighter, Οξφόρδη 2015.

Σειρηνίδου B., «Βία, έγκλημα και ποινική δικαιοσύνη στην επαναστατημένη Ελλάδα», στο: Κ. Κωστής, Η. Κολοβός (επιμ.), Κατανοώντας τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας, Αθήνα: Πατάκης, 2022, σ. 203-227.

Στάθης Π., «Αρματολισμός: χριστιανοί ένοπλοι στην υπηρεσία των Οθωμανών», στο: Β. Παναγιωτόπουλος (επιμ.), Ιστορία του νέου ελληνισμού, 1770-2000, τ. 2, Αθήνα 2003, σ. 339-360.

Εαρινό εξάμηνο 

Θέμα: Οι επιστήμες και η τεχνολογία στην ευρωπαϊκή και ελληνική ιστορία (17ος-20ός αιώνας)

Περίληψη: Οι Φυσικές Επιστήμες και οι τεχνολογικές εφαρμογές τους έχουν αναμφίβολα επηρεάσει το ιστορικό γίγνεσθαι των τελευταίων τεσσάρων αιώνων. Η πυρηνική ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες και η εφεύρεση της ατμομηχανής είναι μόνο κάποια από τα παραδείγματα όπου η μελέτη της φύσης καθόρισε την ιστορική πορεία κρατών και εθνών. Παρ’ όλα αυτά, η ιστορία της τεχνολογίας και των Φυσικών Επιστημών συνεχίζει να θεωρείται μια “εσωτερική” αφήγηση η οποία αφορά μόνο ειδικούς και δεν εφάπτεται της γενικότερης ευρωπαϊκής και ελληνικής ιστορίας. Ταυτόχρονα, οι Φυσικές Επιστήμες έχουν κερδίσει την επιστημική διάκριση της “σίγουρης γνώσης”, η επίκληση της οποίας δεν χωρά αμφισβήτηση. Σπάνια, όμως, αναγνωρίζεται η αυθεντία αυτή ως το αποτέλεσμα μιας μακράς ιστορικής πορείας, της οποίας η έκβαση ούτε προκαθορισμένη ήταν ούτε γραμμική.

Το μάθημα έχει σκοπό να περιγράψει την αμφίδρομη σχέση μεταξύ, αφενός, της ανάδυσης των σύγχρονων Φυσικών Επιστημών και της τεχνολογίας, αφετέρου της ευρωπαϊκής και ελληνικής ιστορίας από τον 17ο αιώνα μέχρι τον 20ό. Η μετάβαση από τη Φυσική Φιλοσοφία στις σύγχρονες Φυσικές Επιστήμες και οι παράλληλες τεχνολογικές εξελίξεις θα μελετηθούν μέσω της αλληλεπίδρασής τους με τη Μεταρρύθμιση, τον Διαφωτισμό, τη Γαλλική Επανάσταση και, αργότερα, τη Βιομηχανική Επανάσταση. Η εμφάνιση των σύγχρονων χαρακτηριστικών της επιστημονικής πρακτικής θα συσχετιστεί με την εμφάνιση του σύγχρονου εθνικισμού, της αποικιοκρατίας και μετέπειτα με τους δυο Παγκόσμιους Πολέμους και τον Ψυχρό Πόλεμο.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικά θέματα συζήτησης είναι το νόημα και το περιεχόμενο της Επιστημονικής Επανάστασης, ο Νευτωνισμός ως επιστημονική, φιλοσοφική και πολιτική θεωρία, οι θεωρίες θερμότητας και ηλεκτρισμού και η σχέση τους με την ατμομηχανή και τον τηλέγραφο, ο Δαρβινισμός και οι ευγονικές θεωρίες και η ανάπτυξη της πυρηνικής βόμβας. Ως ιστοριογραφικά θέματα, θα συζητηθούν οι σχέσης επιστήμης και θρησκείας, οι φεμινιστικές κριτικές της επιστήμης, η επιστήμη στην τέχνη και τα ερωτήματα μεταφοράς, διάχυσης και διαμεσολάβησης στην γνώση.

Ενδεικτική βιβλιογραφία 

Adas, M. (2018). Machines as the measure of men: Science, technology, and ideologies of Western dominance. Cornell University Press

Biagioli, M. (2006), Ο Γαλιλαίος αυλικός, Κάτοπτρο.

Bird, K., S. Martin. (2008). Ο θρίαμβος και η τραγωδία του Ρόμπερ Οππενχάιμερ, Τραυλός.

Bowler, P. J., I. R. Morus. (2022). Η ιστορία της νεότερης επιστήμης. Μια επισκόπηση, 2η έκδοση, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Burns, W. (2018). Knowledge and power: Science in world history, 2nd edition, Routledge.

De Syon, G. (2008). Science and Technology in Modern European Life, Greenwood

Galison, P. (2007). Τα ρολόγια του Αϊνστάιν, οι χάρτες του Πουανκαρέ: Οι αυτοκρατορίες του χρόνου, Κάτοπτρο

Hankins, Τ. (1998). Επιστήμη και Διαφωτισμός, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Headrick, D. (1988). The tentacles of progress: Technology transfer in the age of imperialism, 1850-1940. Oxford University Press.

Kern, S. (2003). The culture of time and space, 1880–1918: With a new preface. Harvard University Press.

Posket, J. (2022). Ο Δαρβίνος και ο Αϊνστάιν δεν ήταν μόνοι: Μια παγκόσμια ιστορία της επιστήμης, Διόπτρα

Rudwick, M. (2021). Earth's Deep History How It Was Discovered and Why It Matters, University of Chicago Press

Shapin, S., S.Schaffer. (2021). Ο Λεβιάθαν και η αεραντλία, Ροπή

Tampakis, K. “The once and future language: Communication, terminology and the practice of science in nineteenth and early twentieth century Greece”. History of Science 53.4 (2015): 438-455.

Tampakis, K. “To leave Parnassus and climb the rugged mountain of science: Orphanidis, poetry and science in nineteenth century Greece,” in Science and Literature: Poetry and Prose, G. N. Vlahakis and K. Tampakis, Eds. National Hellenic Research Foundation. Institute of Historical Research, 2020, pp. 67–78. (https://anavathmis.eu/e-books/#1627533032280-dd5aa3c5-72b5 )

Wolfe, A. (2018). Freedom’s laboratory: The Cold War struggle for the soul of science, John Hopkins Univresity Press.

Αραμπατζής, Θ., Κ. Γαβρόγλου, (επιμ.). (2012). Η Κρίση στη Φυσική και η Δημοκρατία της Βαϊμάρης: Η πολιτισμική ιστορία της Κβαντικής Θεωρίας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Εαρινό εξάμηνο 

Θέμα: Πολιτική κρίση, δικτατορία, μεταπολίτευση: η εξέλιξη των πολιτικών δυνάμεων, 1961-1981

Περίληψη: Το μάθημα θα ασχοληθεί με την εξέλιξη των ελληνικών πολιτικών δυνάμεων από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Κατά το διάστημα αυτό, σημειώθηκαν η πολιτική κρίση της δεκαετίας του 1960, η επιβολή της δικτατορίας, η Μεταπολίτευση και η εδραίωση του νέου δημοκρατικού καθεστώτος. Θα αναλυθούν η άνοδος και η πτώση μείζονων πολιτικών δυνάμεων (ΕΡΕ, ΕΚ, ΝΔ, ΕΔΗΚ, ΠΑΣΟΚ) και θα αναζητηθούν οι ευρύτερες ροπές της ελληνικής πολιτικής ιστορίας, σε μια περίοδο μετάβασης από την πρώτη στην όψιμη μεταπολεμική εποχή.

Ενδεικτική βιβλιογραφία 

Chassaigne, Philippe, Les années 1970: fin d’un monde et origine de notre modernité, Paris, 2008.

Ferguson, Niall, Charles S. Maier, Erez Manela, Daniel J. Sargent (επιμ.) The Shock of the Global: the 1970s in Perspective, Cambridge, Mass., 2010.

Krige, John, American Hegemony and the Postwar Reconstruction of Science in Europe, Cambridge, Mass., 2006.

Pedaliu, Effie G. H., «Human Rights and International Security: The International Community and the Greek Dictators», The International History Review, 38 (2016), σ. 1014-1039.

Snyder, Sarah B., Human Rights Activism and the End of the Cold War: a Transnational History of the Helsinki Network, New York, 2011.

Suri, Jeremi, Power and Protest: Global Revolution and the Rise of Detente, Cambridge, Mass., 2003.

Weimer, Daniel, Seeing Drugs: Modernization, Counterinsurgency, and US Narcotics Control in the Third World, 1969-1976, Kent, Ohio, 2011.

Winther-Jacobsen, Kristina, Ευάνθης Χατζηβασιλείου (επιμ.), Δος μοι πα στω και ταν γαν κινάσω: Η Δανία, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το ΝΑΤΟ και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της χούντας, Αθήνα, 2019.

Χατζηβασιλείου, Ευάνθης, «Ελληνικές απουσίες: η νέα ατζέντα της διεθνούς συνεργασίας και η αποκοπή της Ελλάδας από τον κόσμο, δεκαετίες 1960-1980», στο Νίκος Μαραντζίδης, Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Ευάνθης Χατζηβασιλείου (επιμ.), Η Ελλάδα και ο Ψυχρός Πόλεμος: επεκτείνοντας τις ερμηνείες, Θεσσαλονίκη, 2018, σσ. 141-155.

Χρηστίδης, Χρήστος, «Η Ευρώπη έναντι της δικτατορίας των συνταγματαρχών: η περίπτωση της ελληνικής υπόθεσης στο Συμβούλιο της Ευρώπης», στο Παύλος Σούρλας, (επιμ.), Η δικτατορία των συνταγματαρχών και η αποκατάσταση της δημοκρατίας, Αθήνα, 2016, σσ. 405-419.